آکنه چیست؟
هیچ‌چیز بدتر ظهور یک جوش قبل از مهمانی نیست! جوش‌ها اعم از چرکی یا جوشهای زیر پوستی و در کل آکنه یکی از معضلاتی است که تقریباً همه افراد از شروع دوران بلوغ با آن مواجه می‌شوند. شدت این عارضه برای بعضی زیاد و برای بعضی کم است. اکثر آکنه‌ها بدون نیاز به درمان خاصی برطرف می‌شوند ولی در مواردی نیاز است تا درمان شوند. برای درمان جوش یا کلی‌تر درمان جوش هم روش‌های مختلفی وجود دارد.
ازآنجایی‌که جوش و آکنه تأثیر بسیار بدی بر زیبایی افراد می‌گذارد درمان آنها برای خیلی‌ها تبدیل به یک دغدغه شده است و بسیاری از افراد خصوصاً در دوران نوجوانی و جوانی وقت زیادی را برای پیدا کردن راه درمانی مناسب و خلاص شدن از شر این موجودات بدقیافه صرف می‌کنند. اگر شما هم دنبال راهی برای رهایی از آکنه و جوش هستید و می‌خواهید آکنه را درمان کنید با ما همراه باشید. در این مقاله قصد داریم انواع آکنه‌ها را بررسی کنیم و روش‌های درمانی آنها را معرفی کنیم.
یکی از رایج‌ترین عارضه‌های پوستی که تقریباً تمام افراد به آن دچار میشود آکنه است. وقتی چربی و سلول‌های مرده در فولیکولهای مو انباشت میشود آکنه به وجود می‌آید. این فرایند اغلب باعث ایجاد جوشهای سرسفید و سرسیاه میشود و معمولاً در صورت، پیشانی، قفسه سینه، قسمت فوقانی پشت و شانه‌ها ظاهر میشود. بروز آکنه در بین نوجوانان متداول‌تر است؛ اگرچه به‌طورکلی منحصر به سن خاصی نیست و افراد در سنین مختلف می‌توانند دچار آکنه شوند. روش‌های مؤثر و مختلفی برای درمان جوش وجود دارد، اما نکته مهم این است که آکنه میتواند حالتی پایدار در پوست داشته باشد؛ یعنی علی‌رغم اعمال روش‌های درمانی، هنگامی‌که یکی به‌تدریج از بین میرود، جوش دیگری شروع به تشکیل شدن می‌کند. بسته به‌شدت آن، آکنه میتواند باعث بروز مشکلات عاطفی و روانی و همچنین اسکار پوستی در افراد گردد. اگر به موقع درمان آن را آغاز کنید، احتمال بروز چنین مشکلاتی نیز کمتر میشود.
علائم
به‌طورکلی آکنه‌ها به دو نوع معمولی و کیستیک تقسیم‌بندی می‌شوند. علائم و نشانه‌های آکنه بسته به‌شدت آن در پوست شما متفاوت است؛ با توجه به این علائم متوان آکنه‌ها را به‌صورت زیر دسته‌بندی کرد:
| علائم | نام های دیگر |
|---|---|
| جوشهای سرسفید | جوش های با منافذ بسته |
| جوشهای سرسیاه | جوش های با منافذ باز |
| برجستگی‌های کوچک و قرمز | پاپول |
| جوش‌ها | پاسچول |
| توده‌های بزرگ، جامد و دردناک در زیر سطح پوست | نودول ها |
| وده‌های دردناک و پر از چرک زیر سطح پوست | ضایعات کیستیک |
برای درمان آکنه چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر در حال حاضر از داروها و روش‌های درمانی خانگی برای درمان جوش استفاده می‌کنید و کماکان از این عارضه رنج می‌برید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک عمومی با توجه به وضعیت شما و انجام معاینات بالینی میتواند داروهای قوی‌تر را متناسب با شرایط شما تجویز کند. اگر بازهم مشکل شما حل نشد و بروز آکنه ادامه داشت وقت آن است که به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. در بسیاری از خانم‌ها، آکنه میتواند برای ده‌ها سال در پوست باقی بماند؛ محتمل‌ترین زمان برای بروز آکنه در زنان یک هفته قبل از قاعدگی است. این نوع آکنه‌ها نیازی به درمان نداشته و باگذشت زمان از بین می‌روند. زنانی که از قرض ضدبارداری استفاده می‌کنند شانس بیشتری برای مبتلا شدن به آکنه دراند.
در بزرگ‌سالان بروز ناگهانی آکنه ممکن است نشانه بیماری زمینه‌ای باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)هشدار میدهد که مصرف برخی از لوسیون‌های درمان جوش، پاک‌کننده‌ها و سایر محصولات پوستی بدون تجویز پزشک می‌توانند واکنش‌های جدی و مخربی را در پوست ایجاد کنند. بروز این نوع واکنش‌ها در پوست بسیار نادر است، بنابراین آن را با ایجاد قرمزی، سوزش یا خارش در هنگام مصرف محصولات درمان جوش اشتباه نگیرید.
اگر بعد از استفاده از محصولات پوستی درمان جوش، علائم زیر را مشاهده کردید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- احساس ضعف
- مشکل در تنفس
- تورم چشم، صورت، لب و زبان
- سفتی گلو
چهار عامل اصلی باعث بروز آکنه می‌شوند:
- تولید بیش‌ازحد چربی در پوست
- فولیکولهای مو که با چربی و سلول‌های مرده پوست مسدود شده‌اند
- باکتریها
- فعالیت بیش‌ازحد هورمونی (آندروژنها)
آکنه به‌طورمعمول در صورت، پیشانی، قفسه سینه، قسمت فوقانی پشت و شانه‌ها ظاهر میشود زیرا این مناطق از پوست بیشترین میزان چربی (سباسه) رادارند. فولیکولهای مو به غدد چربی (سباسه) متصل هستند. ممکن است دیواره فولیکول یک جوش سرسفید ایجاد کند. این جوش سرسفید با آمدن به سطح پوست و قرار گرفتن در مجاورت هوا به رنگ تیره یا قهوهای درآمده و جوش سرسیاه تولید می‌گردد. در نگاه اول ممکن است به نظر برسد که این جوش در اثر آلودگی تیره شده اما در حقیقت، این منافذ از باکتریها و چربی تشکیل‌شده که در مجاورت هوا به رنگ تیره درمی‌آیند.
جوش‌ها دارای لکه‌های قرمز با مرکز سفید هستند که وقتی فولیکولهای مو مسدود شده و دچار التهاب یا آلودگی توسط باکتریها می‌شوند، رشد می‌کنند. انسدادها و التهاباتی که در اعماق فولیکولهای مو ایجاد میشود، توده‌هایی مانند کیست را در زیر سطح پوست شما ایجاد می‌کند. منافذ دیگر در پوست شما که منافذ غدد تعریقی شما هستند معمولاً دچار آکنه نمی‌شوند.
عواملی که می‌توانند بروز آکنه را تحریک یا تشدید کنند
هورمونها
آندروژنها هورمون‌هایی هستند که در دوران بلوغ در پسران و دختران افزایش مییابند و باعث بزرگ شدن غدد چربی و ایجاد سبوره (نوعی التهاب پوست است که اغلب مزمن و عودکننده است و بیشتر در پوست سروصورت دیده میشود) بیشتر می‌شوند. تغییرات هورمونی مربوط به دوران بارداری و استفاده از داروهای ضدبارداری خوراکی نیز میتواند بر تولید سبوم تأثیر بگذارد و موجب شود مقادیر کمی آندروژن در بدن زنان ترشح‌شده و میتواند آکنه را تشدید کند.
داروهای خاص
شامل داروهای حاوی کورتیکواستروئیدها، تستوسترون یا لیتیوم است.
رژیم غذایی
مطالعات نشان میدهد که برخی از رژیم‌های غذایی، ازجمله غذاهای سرشار از کربوهیدرات – مانند نان، شیرینی و چیپس – ممکن است بروز آکنه را تشدید کند. مدت‌هاست که شکلات مظنون به تشدید کردن شرایط آکنه در پوست است. یک مطالعه کوچک از 14 مرد مبتلابه آکنه نشان داد که خوردن شکلات به وخیم‌تر شدن علائم آکنه کمک می‌کند.
فشار
استرس میتواند موجب افزایش آکنه در پوست شود.
این عوامل تأثیر کمی بر بروز آکنه دارند:
- غذاهای چرب. خوردن مواد غذایی چرب تأثیری در ایجاد آکنه ندارد. اگرچه که شرایط کاری برخی افراد مانند کار در آشپزخانه موجب می‌گردد تا منافذ پوست مسدود گردد و شرایط برای تشکیل آکنه فراهم شود.
- بهداشت. آکنه به علت عدم شست و شوی پوست تشکیل نمی‌گردد. در حقیقت، شستن بیش‌ازحد پوست یا تمیز کردن آن با صابون‌های قوی یا مواد شیمیایی، پوست را تحریک می‌کند و میتواند آکنه را بدتر کند.
- لوازم آرایشی. لوازم‌آرایشی لزوماً آکنه را وخیم‌تر نمی‌کنند، به‌خصوص اگر از لوازم‌آرایشی فاقد چربی استفاده کنید که منافذ پوست را مسدود نمی‌کند و همچنین به‌صورت منظم آرایش خود را پاک‌سازی کنید تا به مدت طولانی بر سطح پوست نماند. لوازم‌آرایشی فاقد چربی اختلالی در اثربخشی داروهای درمان جوش ایجاد نمی‌کند.
درمان جوش
روش‌های مختلف درمانی ممکن است به پاک‌سازی پوست کمک کند
درمان جوش برای همه افراد یکسان نیست. اگر استفاده از کرمها و آنتی‌بیوتیک‌ها برای شما کارآمد نیستند – یا نمی‌توانید عوارض جانبی این داروها را تحمل‌کنید – می‌توانید درمان‌های دیگری برای آکنه که میتواند در مطب پزشک ارائه شود را نیز امتحان کنید. روش‌های درمانی مختلفی مانند light therapy و یا لایه‌برداری پوست می‌توانند در مطب پزشکان متخصص انجام گردند. صرف‌نظر از اینکه از کدام روش برای درمان جوش استفاده می‌کنید، سعی کنید انتظارات منطقی و واقع‌بینانه‌ای از نتیجه درمان خود داشته باشید. به‌طورکلی آکنه قابل‌درمان نیست، فقط می‌توان آن را کنترل کرد. شما بعد از گذشت چهارتا هشت هفته شاهد شروع روند بهبودی در درمان خود خواهید بود و ممکن است بروز آکنه در پوست حتی قبل از بهتر شدن بدتر نیز شود.
نوردرمانی یا light therapy
قرمزی و تورمی که در هنگام بروز آکنه در پوست ایجاد میشود، ناشی از فعالیت نوعی باکتری است که با قرار گرفتن در معرض انواع مختلف نور، کشته میشود. همچنین استفاده از این روش موجب کاهش اندازه غدد سباسه و به‌تبع آن کاهش ترشح چربی در پوست می‌گردد. ممکن است قبل از انجام درمان، پزشک شما دارویی را برای پوست شما تجویز کند تا آن را نسبت به نور حساس‌تر کند (photosensitizer). با توجه به وضعیت پوست و آکنه‌ها ممکن است پروسه درمانی از 1 تا چند جلسه متفاوت باشد. در درمان از نور آبی، نور قرمز یا نور ترکیبی استفاده میشود. برای تعیین بهترین روش‌های درمان آکنه با استفاده نور، مطالعه بیشتری لازم است.
عوارض جانبی احتمالی در مناطق تحت درمان شامل موارد زیر است:
- قرمزی
- پوسته‌پوسته شدن و لایه‌برداری
- تغییر در رنگ پوست
- درد
تزریق آستروئید
تزریق آستروئید اغلب برای درمان جوش‌هایی انجام می‌شوند که توده‌های دردناک را در زیر سطح پوست (نودول و کیست) به وجود آوردهاند. این شرایط پوستی اگر بدون درمان رها شوند، چندین هفته طول می‌کشند تا بهبود پیدا کنند. پس از تزریق آستروئید، توده‌ها به‌تدریج مسطح شده و پوست میتواند ظرف دو تا چهار روز کاملاً پاک‌سازی شود. این نوع درمان مؤثر بوده، اما میتواند عوارض جانبی در برخی افراد ایجاد کند، ازجمله:
- نازک شدن پوست
- ظهور رگ‌های خونی کوچک در ناحیه تحت درمان
- روشن شدن رنگ پوست نسبت به حالت قبل از درمان
تزریق‌های است آستروئیدی به‌طورمعمول به‌عنوان یک درمان موقت یا به‌منظور درمان کیست و نودول‌های سرسخت پوست استفاده می‌شوند. به دلیل عوارض جانبی احتمالی و نیاز به مراجعه مکرر به پزشک از این روش به‌صورت روتین برای درمان جوش استفاده نمی‌شود.
لایه‌برداری با استفاده از ترکیبات شیمیایی
لایه‌برداری‌های سطحی پوست ممکن است برخی از انواع آکنه‌ها را کنترل کرده و ظاهر پوست را بهبود ببخشد. این روش به‌طورمعمول برای کاهش خطوط ظریف پوست، آسیب به پوست ناشی از تابش آفتاب و اسکارهای جزئی در پوست صورت استفاده میشود. در طی لایه‌برداری، پزشک یک محلول شیمیایی ملایم را بر روی پوست شما استفاده می‌کند. این محلول به باز کردن منافذ پوست و از بین بردن سلول‌های مرده پوست، جوشهای سرسفید و سرسیاه کمک می‌کند. همچنین لایه‌برداری پوست میتواند باعث رشد مجدد سلول‌های پوست شود. تعداد جلسات درمانی در لایه‌برداری شیمیایی نیز با توجه به شرایط بیمار متفاوت است. عوارض جانبی احتمالی شامل قرمزی، پوسته‌پوسته شدن، ایجاد زخم، عفونت و ایجاد رنگ غیرطبیعی در پوست است.
در مواردی نیز لایه‌برداری شیمیایی توصیه نمی‌شود:
- اگر پوست شما استعداد ایجاد بافت اسکار اضافه – مانند کلوئیدها – دارد.
- اگر شما به مدت شش ماه از داروی ایزوترتینوئین استفاده کردهاید.
استفاده از اعمال جراحی محدود برای درمان جوش
پزشک شما ممکن است از ابزارها و روش‌های ویژهای برای از بین بردن کیست،
جوشهای سرسفید و سرسیاه استفاده کند. این روش به‌طور موقت ظاهر پوست شما را بهبود می‌بخشد.
چگونه با استفاده از تکنیک مزوتراپی می‌توان آکنه را درمان کرد؟
مزوتراپی یک روش تزریق پوستی بدون نیاز به جراحی است و با استفاده از میکرواینجکشن این اطمینان ایجاد میشود که دارو یا سرم موردنظر به‌خوبی در لایه‌های پایین‌تر پوست نفوذ کرده باشد. سرم‌های مورد استفاده در مزوتراپی اغلب حاوی انواع مختلفی از ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد معدنی، آنزیم‌ها و اسیدهای آمینه هستند. مزوتراپی به کاهش تولید چربی در پوست کمک می‌کند و به این ترتیب روند تشکیل آکنه در پوست را کاهش میدهد. همچنین مزوتراپی به تحریک تقسیم سلول‌های جدید که باعث کاهش سلول‌های مرده پوست میشود، کمک می‌کند و موجب میشود تا پوست شما روشن‌تر به نظر برسد.
قیت و خرید کوکتل مزوتراپی درمان آکنه، محصول فیوژن اسپانیا
آیا مزوتراپی میتواند اسکار ناشی از آکنه را درمان کند؟
اسکار ناشی از آکنه به علت بروز التهاب است. هنگامی‌که یک فولیکول یا منافذ مسدود شده بیش‌ازحد بزرگ شوند، باعث میشود دیواره سلولها شکسته شده و التهاب ایجاد گردد. در این پروسه سلول‌های سالم اطراف ناحیه ملتهب نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند. مزوتراپی با تحریک تکثیر سلول‌های جدید در پوست به ترمیم این ضایعه کمک زیادی می‌کند. برخلاف درمان‌های رایج برای آکنه مانند استفاده از کرمها یا برخی سرمها، مزوتراپی باعث میشود ترکیبات و عناصر موردنیاز پوست بتوانند به‌راحتی به آن نفوذ کنند و میزان تأثیرگذاری آنها بر پوست چند برابر افزایش یابد. همچنین یک روش بسیار مؤثر دیگر روش میکرونیدلینگ است که با افزایش تولید کلاژن و الاستین در پوست، سرعت ترمیم پوست را افزایش میدهد. به‌طورمعمول روش میکرونیدلینگ نفوذ ترکیبات موردنیاز در پوست را افزایش میدهد، اما ما همیشه توصیه می‌کنیم هنگام تصمیم‌گیری درباره استفاده از یک روش خاص با پزشک خود مشورت کنید.
